Afkomst dader zaak Vaatstra blijft vaag

ma 8 maart 2010, 18.25 regionaal

FEANKLEASTER - De analyse van justitie dat de moordenaar van Marianne Vaatstra op basis van DNA-onderzoek een blanke West-Europeaan moet zijn, is onterecht. Dat stellen deskundigen maandagavond in het televisieprogramma EénVandaag. Over de etnische afkomst van de dader is veel te doen geweest omdat de lokale bevolking de dader zocht in het nabijgelegen asielzoekerscentrum. Justitie nam de onrust weg door te melden dat de dader een blanke West-Europese man was.

De zestienjarige Marianne Vaatstra werd in de ochtend van 1 mei 1999 dood gevonden in een weiland in het Friese Veenklooster. Ze was verkracht, gewurgd en haar keel was doorgesneden. Op haar lichaam aangetroffen DNA-dadersporen werden onderzocht op etnische afkomst door het Nederlands Forensisch Instituut. Op basis van dat onderzoek bracht het OM naar buiten dat de dader een blanke West Europese man was. Veel te kort door de bocht menen deskundigen. En ook het NFI zelf maakt belangrijke nuances.

Onverstandig
"Nationaliteit, waar iemand vandaan komt en hun genentype, het loopt allemaal door elkaar heen", aldus hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen. "In recherchetechnisch opzicht kun je hier niet je onderzoek door laten leiden, heel onverstandig".

Ook het NFI zelf brengt belangrijke nuances aan; "Er moet altijd rekening worden gehouden met de mogelijkheid dat iemand met een West-Europees DNA profiel niet persé geboren hoeft te zijn in West Europa. Ook hoeft diegene niet persé bank te zijn" laat het NFI weten aan Eénvandaag.

Ook rechtsfilosoof Ton Derksen zet vraagtekens: "Men gaat er vanuit dat asielzoekers geen West-Europese genen zouden hebben. Dat is een vooronderstelling die niet blijkt te kloppen."

Nieuw onderzoek
Het is niet de eerste kritiek op het onderzoek naar de moord op Marianne Vaatstra. Afgelopen vrijdag stelden meerdere getuigen in EénVandaag dat justitie een andere man heeft opgepakt dan de verdachte waar zij over hebben verklaard. Tot hun frustratie wil justitie echter niet naar hen luisteren.

Op dit moment kijkt er een cold case team van de politie Friesland naar de zaak. Peter van Koppen heeft hier weinig vertrouwen in: "Twee mannen die in hun vrije tijd af en toe naar deze zaak kijken, dat wordt in Friesland een coldcase team genoemd, wij in het westen noemen dat geen coldcase team."

Ton Derksen wil dat er een nieuw onderzoek komt door een nieuw team; "Een oud team is levensgevaarlijk omdat die bij hun oude denkbeelden blijven. Dat is niet iets wat je ze kwalijk kunt nemen maar dat gebeurt gewoon. Een nieuw team is nodig omdat die fris naar de zaak blijft kijken."