Foto: Geert Huisman | Voor deze acht opslagtanks van vet gaf het college van B&W toestemming zonder de raad te informeren

Uitbreidingen Sonac 'stiekem' toegestaan door T-diel

zo 24 maart 2024, 9.45 regionaal

SUMAR - Sonac in Sumar heeft de afgelopen jaren meerdere bouwprojecten gerealiseerd zonder dat het bestemmingsplan hiervoor gewijzigd moest worden, dankzij de stille goedkeuring van het college van B&W. Dit gebeurde zonder dat de gemeenteraad werd geïnformeerd.

Het gaat enorme bouwwerken waaronder de Regeneratieve Thermische Oxidatie. Samen met de toenmalige directeur van Sonac opende ambtenaar Jan Sijtsma in juni 2019 deze installatie. De tijdelijke vergunning hiervoor werd op 12 september 2019 afgegeven. In augustus 2020 werd er toestemming gegeven voor de bouw van acht grote opslagtanks van vet (zie foto).

Informeren

Voor de gemeente is het 'business as usual'. Het college van B&W laat in een reactie weten dat zij het niet noodzakelijk vond om de raad te informeren. "Er zijn tijdelijke vergunningen afgegeven, dit gebeurt regelmatig en hiervoor wordt deze standaardprocedure gevolgd." De enige keer dat de raad wel geïnformeerd werd, was vorig jaar over de bouw van een 'economizer'.

Wachten

Het college van B&W adviseerde de provincie om alle bouwwerken tot oktober 2029 tijdelijk toe te staan. Er wordt dan een nieuw bestemmingsplan vastgesteld. Door dit ver vooruit te schuiven, kan Sonac onbeperkt uitbreiden zonder aanpassing van dat bestemmingsplan. En zonder dat de raad daaraan te pas komt. Bovendien zal het college van B&W altijd medewerking verlenen aan uitbreidingen aan de noordzijde vanwege een eerder gesloten deal in 2013 met Sonac.

Burgum 2040 pleit voor vernieuwing

Het is echter ook mogelijk om het bestemmingsplan dit jaar te vernieuwen. Burgum 2040 pleit (zie link) daarvoor. Een nieuw bestemmingsplan met restricties zou ongecontroleerde uitbreiding van de Amerikaanse multinational niet meer mogelijk maken.

Biovergisters

Een nieuw bestemmingsplan had ook de komst van de biovergisters kunnen stoppen. Terwijl de raad op 14 december 2023 een verklaring van geen bedenkingen weigerde, blijft het gemeentebestuur haar best doen om Sonac te bedienen. In de brief aan de provincie vroeg het gemeentebestuur expliciet om het besluit van de raad ter inzage (zie PDF) te leggen. Op deze manier zou Sonac in de gelegenheid worden gesteld om in bezwaar te kunnen gaan.

Overleg

Vermoedelijk is eind februari - na intern overleg tussen de provincie en gemeente - besloten dat dat niet gaat gebeuren. Mogelijk is er toen een oplossing bedacht waarbij de Amerikaanse multinational de aanvraag voor de biovergisters zou kunnen aanpassen. Nog geen week later, schreef Sonac een brief (zie link) aan de gemeenteraad met de mededeling dat ze hun plan daadwerkelijk willen gaan aanpassen.

De raad is tot op heden niet ingelicht door de provincie Fryslân danwel de gemeente Tytsjerksteradiel. De provincie Fryslân laat WâldNet weten dat de huidige vergunningsaanvraag wordt 'aangehouden' totdat de afvalverwerker met wijzigingen komt.

Werkwijze B&W in notendop:

De werkwijze van B&W werd in december 2023 opgemerkt door raadslid Douwe Hooijenga. Hooijenga zag dat het college veel bouwwerken tijdelijk vergund en dat de raad pas na jaren akkoord 'moet' gaan met bouwwerken die er dan soms al 10 jaar staan. Klik hier voor de video van dat moment (vanaf 2.00 minuten).