Jos gaat los: Zaken die iedereen raken

Jos van Noord zo 5 januari 2025, 11:00 column

Fan-tas-tisch, die miljoenenopbrengst van Serious Request! Een mooie opsteker voor Metakids, de organisatie die zich inzet voor kinderen met een stofwisselingziekte. Plaatjesdraaiers van een volledig door de overheid betaalde discozender sponsorden in hun Glazen Huis ruim 11 miljoen bij elkaar voor kids met een haperende spijsvertering.

Zo'n aangeboren aandoening kan verkeerd aflopen, maar is te genezen. Draait om geld. Een van de meest aangevraagde platen was nota bene van onze Joost Klein. Mensen, wij staan niet machteloos! Dat is de boodschap.

Metabole ziekten, sars, hiv, covid, wetenschappers zien telkens kans levensbedreigende ziekten onder controle te brengen. Geldkwestie.

Zo'n Elfsteden-triathlon onder aanvoering van Maarten van der Weijden levert vele miljoenen op voor kankeronderzoek. Gaat mijn petje diep voor af. Zo ook voor die onverschrokken deelnemers aan de nieuwjaarsduik in Oudega, die even 8000 euro 'opdoken' ter bestrijding van de spierziekte Duchenne. Bravo!

Wij kunnen zelf ook wat doen om ziekten de wereld uit te krijgen, om van kanker eerstens een beheersbare ziekte van te maken. Laten we ook eens kijken naar onze eigen leefstijl...
Eén op de drie Nederlanders krijgt kanker, indirect heeft elke Nederlander ermee te maken. Zaak van leven, of dood.

Elk jaar weer nieuwe hulpacties voor kankeronderzoek, we rennen en fietsen wat af, massaal de Mont-Ventoux op, we zwemmen door de Amsterdamse grachten en we sponsoren Maarten's strijd tegen kanker, ieder naar vermogen. Niemand blijft aan de kant staan, Friesland op z'n best.

Individuele burgers kunnen veel, maar niet alles.
Drong die boodschap maar eens door in Den Haag. Zelfs voor zaken die werkelijk iedereen raken, moeten betrokken vrijwilligers de deuren langs, met collectebussen. Miljarden aan publiek geld worden er weggesmeten aan dingen waarvan je je in redelijkheid kunt afvragen of die tot de overheidstaken behoren.

Waar de staat al geen geld in steekt! Zo dikwijls denk ik: moet dat? Primaire taak van de overheid is ons te beschermen. Ook achter de voordeur.

Een miljard aan belastinggeld gaat er elk jaar naar de publieke omroep. Dik 'n miljoen naar Omrop Fryslan, elke maand! Terwijl iedereen weet: wie betaalt, die bepaalt. Mensen vertrouwen hun overheid al niet, laat staan de roeptoeters die compleet worden gefinancierd door dezelfde overheid. His Master's Voice!

Het publiek is niet gek: wie de fluitist betaalt, die mag het deuntje kiezen. Onze commerciële zenders en de kranten, die - net als deze ongebonden nieuwssite - volledig hun eigen broek ophouden en ook volop belasting betalen, worden door 'publieke' omroepen beconcurreerd, van hun eigen belastinggeld. In alle opzichten fout!

Mijn Serious Request voor het nieuwe jaar is: laat alle radio en tv (misschien op een enkele staatszender na) aan de vrije markt, ook hun websites. Onafhankelijk van elke overheid. De programma's zullen er beter van worden, want slechte programma's trekken geen sponsoren.

De vrijkomende belastingmiljoenen kunnen dan naar zaken waar we uitgerekend een overheid voor hebben: een oplossing voor kanker, voor ziekten die ons allemaal raken.

Jos van Noord