Bijzonder traliewerk gevonden in Petruskerk

do 18 september 2014, 21.21 regionaal

TWIJZEL - De Petruskerk te Twijzel is zondag weer in gebruik genomen. De kerk was ruim een half jaar gesloten vanwege het aanpassen van de kerk voor het hedendaagse gebruik. Zo zijn in de voorkerk en toren een toilet en kitchenette aangebracht en is de entree beter toegankelijk gemaakt voor minder validen. De laatste wijziging aan het interieur vond plaats in 1925.

Tijdens de werkzaamheden werd in het peischot een traliehek aangetroffen. De vondst van het traliehek in het peischot met overhoeks geplaatste stijlen mag als bijzonder benoemd worden. Sytse ten Hoeve, kerkhistoricus, gaf hierover het volgende aan: "In de middeleeuwen was er niet zelden nog een kapel met altaar onder de toren. Bij de Reformatie in 1580 verviel die. Toen werd de voorkerk een portaal. Van orgels was nog geen sprake of die waren geplaatst in het oosten van de kerk."

"Veel voorkerken werd eind 16de en begin 17de eeuw als portaal afgescheiden van het kerkschip met een pei. Die was van onderen gesloten met panelen (tegen de tocht) en boven open met spijlen/balusters om licht uit de kerk in de voorkerk te krijgen. Pas in de 18de eeuw en nog vaker in de 19de eeuw kwamen boven en achter de pei een zolder voor het orgel. Het peischot is de afscheiding tussen voorkerk en kerkzaal en bevindt zich meestal onder de orgelkraak (orgelgallerij).
De vondst in Twijzel is inderdaad bijzonder. Spijlen- of traliehekken komen in de orgelpei van Friese kerken veel voor en dan haast altijd met getordeerde of gedraaide spijlen. Beers heeft zelfs een peiwand met prachtige renaissancespijlen. Er zijn ook zulke peiwanden geweest aan de oostzijde van kerken als afsluiting van het koor (zoals nog in Kimswerd). De vondst in Twijzel kan, voor zover ik weet, slechts vergeleken worden met die in Cornwerd enige jaren geleden. Daar werd een balk gevonden met gaten, waarin ook overhoekse spijlen hadden gezeten. De Staten van Friesland gaven, zo blijk uit archivalia, in 1632 en 1645 subsidies voor herstel van de kerk van Optwijzel en voor gebrandschilderde ramen. In 1610 werd al een subsidie voor een wapenglas gegeven. Ik kies op grond van stijl voor een datering op 1610 of 1632."

Vanwege de bijzonderheid is er voor gekozen het traliehek in het zicht te laten. De functie zoals deze het vroeger had. heeft het nu niet meer maar het is nu vanuit de kerkzaal te zien.

Vrijdag 19 september is de kerk open voor
belangstellenden tussen 16.00 en 18.00 uur
tijdens een open huis.