Struikelstenen ter nagedachtenis aan Joodse onderduikers

zo 26 november 2023, 10.50 regionaal

BURGUM - De Duitse kunstenaar Gunter Demnig plaatste zaterdag de eerste Friestalige 'Stolpersteine' voor het echtpaar Kaufmann. Het echtpaar zat tijdens de Tweede Wereldoorlog, gescheiden van hun kinderen, ondergedoken in Burgum.

Terwijl Paul Kaufmann tijdens de onderduik overleed, wist zijn vrouw Klara Kaufmann als enige de oorlog te overleven. Zoon Fred en dochter Jeanne werden in 1943 in Sobibor om het leven gebracht.

20.000 stenen

Burgum had de primeur dat er twee struikelstenen in de Friese taal werden gelegd. Er liggen inmiddels (sinds 1992) meer dan 20.000 stenen op meer dan 1200 plekken in Europa. De stenen zijn gemaakt van messing en slachtoffers van het nationaal-socialisme in en rond de Tweede Wereldoorlog worden hiermee herdacht.

Onderduikers in Burgum

Op de Burgumer steentjes staan de namen van de Joodse onderduikers Paul Kaufmann (1887-1943) en Klara Katharina Kaufmann-Kaufmann (1888-1981). De steentjes hebben een plek gekregen aan de Bothenius Lohmanlaan 1 voor het onderduikadres van Kaufmannen. Het is een oud Joods gebruik om een steentje te leggen op de plek waar een dierbare is begraven.

Vanzelfsprekend

Het Joodse echtpaar kwam in 1943 naar Burgum waar ze onderdoken bij het echtpaar Geert Haayes Pietersma en Emkje Pietersma-Timmermans aan de Westersingel, wat nu de Burgemeester Lohmanlaan 1 is. Dit was voor deze mensen vanzelfsprekend. Ze hadden dat vroeger ook gedaan voor Duitse 'Ferienkinder', slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. In hun huis woonden toen ook hun eigen twee kinderen, vier evacués en nog twee onbekende Joodse onderduikers.

Wil je meer lezen over dit verhaal? Klik dan hier voor uitgebreide documentatie.

FOTONIEUWS